I C 588/23 - wyrok z uzasadnieniem Sąd Rejonowy w Dębicy z 2024-07-12
Sygn. akt I C 588/23 upr.
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 12 lipca 2024 r.
Sąd Rejonowy w Dębicy, Wydział I Cywilny
w składzie:
Przewodniczący:sędzia Beata Kozik
Protokolant:sekretarz sądowy Katarzyna Woźniak
po rozpoznaniu w dniu 12 lipca 2024 r. w Dębicy na rozprawie
sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w D.
przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.
o zapłatę kwoty 1.019,63 zł
I. Zasądza od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w D. kwotę 285,40 zł (słownie: dwieście osiemdziesiąt pięć złotych i czterdzieści groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 22 sierpnia 2023r. do dnia zapłaty.
II. W pozostałym zakresie powództwo oddala.
III. Zasądza od powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowej z siedzibą w D. na rzecz pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 656,97 zł (słownie: sześćset pięćdziesiąt sześć złotych i dziewięćdziesiąt siedem groszy) wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty tytułem zwrotu części kosztów procesu.
Sygn. akt I C 588/23 upr.
UZASADNIENIE
wyroku Sądu Rejonowego w Dębicy
z dnia 12 lipca 2024 r.
Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w D. wytoczyła powództwo przeciwko (...) S.A. domagając się zasądzenia kwoty 1.019,63 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty.
Na uzasadnienie powód podał, że w dniu 10 lipca 2023 r. w wyniku zdarzenia komunikacyjnego uszkodzeniu uległ samochód marki O. o numerze rejestracyjnym (...) należący do poszkodowanego M. K.. Szkoda została zgłoszona do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia (...) S.A. W wyniku zdarzenia pojazd nie został dopuszczony do ruchu (nie był jezdny), konsekwencją czego zaistniała konieczność holowania pojazdu z miejsca zamieszkania poszkodowanego (...) do miejsca wskazanego przez poszkodowanego – ul. (...), M.. Poszkodowanemu za usługę holowania pojazdu została wystawiona faktura VAT numer (...) z dnia 20 lipca 2023 r. na kwotę 1.290,23 zł. Kwota została wyliczona zgodnie z formularzem usług pomocy drogowej z dnia 10 lipca 2023 r. W dniu 10 lipca 2023 r. po wykonaniu usługi holowania została zawarta pomiędzy powodem, a poszkodowanym umowa cesji wierzytelności, obejmująca roszczenie o odszkodowanie z tytułu holowania pojazdu. O zawarciu umowy cesji powód zawiadomił pozwanego za pośrednictwem wiadomości email z dnia 20 lipca 2023 r. Decyzją z dnia 14 sierpnia 2023 r. pozwany (...) S.A. przyznał na rzecz powoda kwotę 270,60 zł. Powód wskazał, że strona pozwana bezpodstawnie nie uznała stawki za wykonanie usługi stosowanej przez powoda. Jest to stawka ekonomicznie uzasadniona, akceptowana przez zakłady ubezpieczeń oraz powszechnie obowiązująca zarówno w rejonie miejsca zamieszkania poszkodowanego jak i na terenie całej Polski. Usługi holowania pojazdu oferowane przez powoda są rozliczane bezgotówkowo na podstawie umowy przelewu wierzytelności. Pozwala to na zlecenie usługi bez angażowania środków finansowych poszkodowanego, a rozliczenie następuje z zakładem ubezpieczeń sprawcy zdarzenia komunikacyjnego. Usługi takie są świadczone przez powoda nieustannie, co powoduje, że poszkodowany ma możliwość korzystania z pomocy o każdej porze.
Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Dębicy wydał w dniu 20 października 2023 r. nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym (sygn. akt I Nc 731/23).
Od powyższego nakazu zapłaty pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł sprzeciw domagając się oddalenia powództwa w całości.
Na uzasadnienie podał, że faktura za holowanie została zweryfikowana do poziomu cen stosowanych przez podmioty świadczące usługi w zakresie holowania pojazdu tej samej klasy co pojazd poszkodowanego. Na rynku lokalnym właściwym dla poszkodowanego działają również inne podmioty świadczące usługi holowania nie pobierając dodatkowych opłat. Pozwany zarzuca, że stawka powoda została zawyżona i znacznie różni się od przeciętnych stawek na rynku lokalnym. Pozwany zweryfikował koszt holowania do wysokości ryczałtu do 30 km w wysokości 270,60 zł brutto. W uznanej przez pozwanego kwocie holowania mieszczą się również koszt załadunku, rozładunku, dojazdu i holowania. Faktura za holowanie została zweryfikowana do poziomu cen stosowanych przez podmioty świadczące usługi w zakresie holowania pojazdu tej samej klasy co pojazd poszkodowanego. Na rynku lokalnym właściwym dla poszkodowanego działają również inne podmioty świadczące usługi holowania nie pobierając dodatkowych opłat. Stawka powoda została zawyżona i znacznie się różni od przeciętnych stawek występujących na lokalnym rynku. Zdarzenie wywołujące szkodę miało miejsce w dniu 10 lipca 2023 r. Poszkodowany zgłosił roszczenie o zwrot kosztów holowania w dniu 20 lipca 2023 r. Oznacza to, że pozwany ubezpieczyciel nie mógł pozostawać w opóźnieniu od daty wskazanej w pozwie jako początkowa data naliczania odsetek ustawowych za opóźnienie ponieważ nie upłynął jeszcze w tej dacie termin wyznaczony przez ustawodawcę na wypłatę odszkodowania, który wynosi 30 dni zgodnie z art. 817 § 1 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.
Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:
W dniu 10 lipca 2023 r. w wyniku zdarzenia drogowego uszkodzeniu uległ samochód marki O. o numerze rejestracyjnym (...) należący do M. K.. Szkoda została zgłoszona do ubezpieczyciela sprawcy zdarzenia (...) S.A. z siedzibą w W., numer szkody: (...). Konsekwencją szkody była konieczność holowania uszkodzonego pojazdu z miejsca zamieszkania poszkodowanego (...), (...)-(...) N. do miejsca wskazanego przez poszkodowanego, ul. (...), (...)-(...) M..
Dowód:
- kopia formularza usług pomocy drogowej z dnia 10 lipca 2023 r., k. 11.
Poszkodowanemu za usługę holowania pojazdu została wystawiona przez powoda (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością spółkę komandytową z siedzibą w D. faktura VAT numer (...) z dnia 20 lipca 2023 r. na kwotę 1.290,23 zł brutto.
Dowód:
- odpis faktury VAT z dnia 20 lipca 2023 r., numer (...), k. 12.
W dniu 10 lipca 2023 r. została zawarta pomiędzy powodem (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością spółką komandytową z siedzibą w D., a poszkodowanym M. K. umowa cesji wierzytelności obejmująca roszczenie o odszkodowanie z tytułu holowania pojazdu marki O. o numerze rejestracyjnym (...). O zawarciu umowy cesji i kosztach holowania powód zawiadomił pozwanego za pośrednictwem wiadomości e-mail z dnia 20 lipca 2023 r.
Dowód:
- odpis umowy cesji wierzytelności z dnia 10 lipca 2023 r., k. 13,
- wydruk wiadomości e-mail, k. 16.
Decyzją z dnia 14 sierpnia 2023 r. pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. przyznał powodowi (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, Spółce komandytowej z siedzibą w D. tytułem odszkodowania za holowanie pojazdu kwotę 270,60 zł.
Dowód:
- decyzja pozwanego z dnia 14 sierpnia 2023 r., k. 17-18.
Stawki kilometrowe w firmach świadczących usługi holowania są zależne od wielu czynników, np. firma jednoosobowa świadcząca usługi holownikiem za 40 000,00 zł, są też firmy posiadające kilka, kilkanaście pojazdów nowoczesnych, zatrudniających kilka osób. Ma to wpływ na koszty utrzymania firmy, a co jest z tym związane na stawki kilometrowe. Firmy wśród których została przeprowadzona analiza przez biegłego sądowego rzeczoznawcę samochodowego D. D. udzieliły odpowiedzi, że na tak krótkim odcinku stosują tzw. stawkę ryczałtową, czyli pobierają określoną opłatę za przewóz uszkodzonego pojazdu. Stawka kilometrowa w przypadku takich odległości nie jest stosowana ze względów ekonomicznych. Pojazd, który uległ uszkodzeniu w wyniku zdarzenia drogowego z dnia 10 lipca 2023 r. mógł o własnych siłach wjechać na lawetę, więc podmioty które świadczą usługi pomocy drogowej nie pobierają opłaty za załadunek/rozładunek pojazdu. Koszt tych operacji jest zawarty w kwocie holowania ryczałtem. Stawki kilometrowe są stosowane przy przewozach powyżej 80 km lub więcej, uwarunkowane jest to wewnętrznymi ustaleniami w firmach. Wysokość kwoty załadunku, rozładunku również jest traktowana indywidualnie, tutaj wpływ na wysokość stawki mają uszkodzenia pojazdu i ewentualne wycieki płynów eksploatacyjnych. Przedsiębiorcy do każdego przypadku podchodzą indywidualnie z powodu uszkodzeń pojazdu oraz jego usytuowania, co się przekłada na trudności z załadunkiem/rozładunkiem. Niezrozumiała w formularzu usług pomocy drogowej z dnia 10 lipca 2023 r. jest pozycja użycie platformy hydraulicznej 30 % wartości i doliczenie tej usługi do kosztów holu pojazdu. Jak wynika z formularza kwoty załadunku/rozładunku są ujęte w kosztach. W ocenie biegłego jest to powtórne doliczenie kosztów związanych z załadunkiem/rozładunkiem pojazdu i ta pozycja jest całkowicie bezzasadnie doliczona do kosztów transportu uszkodzonego pojazdu.
Uszkodzenia pojazdu marki O. (...) o numerze rejestracyjnym (...), które są udokumentowane w aktach szkodowych, uniemożliwiają poruszanie się pojazdem zgodnie z wymogami ruchu drogowego. Uszkodzenia zderzaka (ostre, połamane krawędzie), uszkodzenie reflektora przedniego, lewego sprawiają, że pojazd do miejsca wyznaczonego przez poszkodowanego powinien zostać przewieziony lawetą.
Z analizy usług autoholowania lokalni przedsiębiorcy przedmiotową usługę rozliczyliby na zasadzie ryczałtu. Wpływ na to mają odległość na której należałoby wykonać usługę transportową, rodzaj uszkodzeń (samochód jezdny, bez uszkodzeń zawieszenia, układu napędowego, bez wycieków płynów eksploatacyjnych). W przypadku tego rozliczenia usługi koszt zawarłby się w granicach stawek minimum 430,50 zł brutto do maksimum 799,50 zł brutto. Średniego kwota to w zaokrągleniu 556,00 zł brutto. Podane kwoty zawierają koszty załadunku/rozładunku pojazdu. Koszt ujęty w pozycji użycie platformy hydraulicznej 30 % wartości należy uznać za całkowicie niezasadny. Użycie platformy wynika z konstrukcji holownika. Platformę należy rozłożyć podczas załadunku, tak samo jak i najazdy autolawety i jest to składowa czynności związanych z załadunkiem/rozładunkiem samochodu. W przypadku rozliczenia przewozu pojazdu na zasadzie stawek kilometrowych zakres stawek rynkowych zawiera się w granicach minimum 2,50 zł/km/netto – maksimum 5,00 zł/netto/km. Średnia to 3,10 zł/ km/netto. Koszty załadunku/rozładunku pojazdu wynoszą minimum 80,00 zł netto, maksimum 100,00 zł netto. Średnia stawka to 97,00 zł netto. W przypadku wyliczenia kosztu holowania według przeciętnych stawek kilometrowych koszt holu powinien wynieść 66 km x 3,10 zł + 97 załadunek + 97 rozładunek = 392,60 zł netto + 23 VAT = 482,90 zł brutto.
Holowanie pojazdu ze względu na zakres uszkodzeń było zasadne.
Dowód:
- opinia biegłego rzeczoznawcy samochodowego D. D.z dnia 15 kwietnia 2024 r., k. 52 - 58
Powyższy stan faktyczny został ustalony przez Sąd na podstawie dokumentów szkody załączonych do akt sprawy przez pozwanego, w tym decyzji w przedmiocie przyznania odszkodowania. Dokumenty zebrane w aktach szkody nie były przez strony kwestionowane, ich prawdziwość i wiarygodność również nie budziła wątpliwości Sądu. Ponadto nie ulega wątpliwości, że zostały one sporządzone w okolicznościach w nich stwierdzonych.
Podzielił Sąd opinię biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego D. D. z dnia 15 kwietnia 2024 r. Zdaniem Sądu opinia została sporządzona rzetelnie i fachowo, z uwzględnieniem całokształtu materiału dowodowego. Opinia biegłego nie była kwestionowana przez żadną ze stron. Biegły przedstawił kalkulację kosztów holowania w dwóch wariantach – ryczałtowym i kilometrowym.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi rozeznania i zrozumienia dziedziny (rozstrzyganej kwestii) wymagającej wiadomości specjalnych. W tym znaczeniu biegły jest pomocnikiem sądu, jednakże prezentuje własne stanowisko w kwestii, którą sąd rozstrzyga. Biegły zachowuje niezawisłość co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym (vide: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 7 stycznia 1997 r., sygn. akt I CKN 44/96, nie publ., za T. Erecińskim, „Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze”, Wydawnictwo Prawnicze LexisNexis, Warszawa 2003, wydanie 4 zmienione i uaktualnione, pod red. T. Erecińskiego, tom l, s. 553, teza l). Co niezwykle istotne na tle przedmiotowej sprawy „opinia biegłego ma na celu ułatwienie sądowi należytej oceny zebranego w sprawie materiału wtedy, gdy potrzebne są do tego wiadomości specjalne. Nie może ona natomiast sama być źródłem materiału faktycznego sprawy, ani tym bardziej stanowić podstawy ustalenia okoliczności będących przedmiotem oceny biegłego” (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 lipca 1969 r., sygn. akt I CR 140/69, publ. OSNC 1970 r., nr 5, póz. 85). „Spór rozstrzyga sąd, a nie biegły; biegły jest tylko pomocnikiem sądu, dostarczającym mu specjalnych wiadomości naukowych, technicznych itp., których sąd może nie posiadać” (tak Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 4 stycznia 1935 r., sygn. akt C.III. 18/34, publ. Zb. Urz. 1935 r., póz. 285, za J. Gudowskim, „Kodeks postępowania cywilnego - tekst, orzecznictwo, piśmiennictwo”, Wydawnictwo Prawnicze sp. z o.o. Warszawa 1998 r., tom l, s. 520, teza 2).
Sąd Rejonowy zważył, co następuje:
Powództwo zasługiwało na częściowe uwzględnienie.
Powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa z siedzibą w D. domagał się zasądzenia kwoty 1.019,63 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty.
W rozpoznawanej sprawie pomiędzy stronami nie istniał spór co do odpowiedzialności pozwanego za powstałą szkodę, lecz co do wysokości należnego odszkodowania.
Powód niniejszym pozwem dochodził zapłaty odszkodowania z tytułu dojazdu, przewozu uszkodzonego pojazdu, powrotu do bazy oraz czynności załadunkowej i rozładunkowej z faktury nr (...) wystawionej w dniu 20 lipca 2023 r. Podstawę prawną tego żądania stanowiły przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli (tekst jednolity: Dz. U. z 2021 r., poz. 854). W myśl art. 4 ustawy, ubezpieczeniem obowiązkowym jest ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Zgodnie zaś z art. 13 ust. 2 ww. ustawy, w obowiązkowych ubezpieczeniach odpowiedzialności cywilnej odszkodowanie wypłaca się w granicach odpowiedzialności cywilnej podmiotów objętych ubezpieczeniem. W sprawach nieuregulowanych ustawą zastosowanie znajdują przepisy kodeksu cywilnego (art. 22 ust. 1 w/w ustawy). W myśl zaś art. 822 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony (§ 1). Uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela (§ 4). Odpowiedzialność sprawcy szkody opiera się z kolei na przepisie art. 436 § 2 k.c., zgodnie z którym, w razie zderzenia się mechanicznych środków komunikacji poruszanych za pomocą sił przyrody wymienione osoby mogą wzajemnie żądać naprawienia poniesionych szkód tylko na zasadach ogólnych. Nadto, zastosowanie znajduje art. 363 k.c., a w wypadku odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń – zasady określone w § 2 tego przepisu.
Powszechnie przyjmuje się również, iż w polskim systemie prawnym obowiązuje zasada pełnego odszkodowania. Zakres obowiązku naprawienia szkody normuje w podstawowy sposób art. 361 k.c. Nakłada on – co do zasady – na zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedzialność ograniczaną normalnymi następstwami działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła oraz stratami, które poszkodowany poniósł bądź (także) korzyściami, których w wyniku wyrządzenia szkody nie uzyskano. Podstawową funkcją odszkodowania jest bowiem kompensacja, co oznacza, że odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę, nie może ono jednak przewyższać wysokości faktycznie poniesionej szkody. Jednocześnie naprawieniu podlega jedynie taka szkoda, która pozostaje w adekwatnym związku przyczynowym ze zdarzeniem wyrządzającym szkodę. Oceny czy poniesienie określonych kosztów mieści się w ramach szkody i normalnego związku przyczynowego, należy dokonywać na podstawie indywidualnej sytuacji poszkodowanego i konkretnych okoliczności sprawy.
Zgodnie z powołanym powyżej art. 822 § 1 i 2 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Przepisy kodeksu cywilnego (art. 361-363 k.c.) precyzują, iż zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. W sytuacji, gdy poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. Ponadto w myśl art. 19 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poszkodowany w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Jak stanowi art. 34 wyżej wskazanej ustawy, z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.
Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11, Lex Nr 2340475 wskazał jednoznacznie, iż odpowiedzialność ubezpieczyciela z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za uszkodzenie albo zniszczenie pojazdu mechanicznego, niesłużącego do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmuje celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki na najem pojazdu zastępczego; nie jest ona uzależniona od niemożności korzystania przez poszkodowanego z komunikacji zbiorowej. Świadczenie odszkodowawcze należne od ubezpieczyciela w ramach jego odpowiedzialności gwarancyjnej z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdu mechanicznego jest zawsze świadczeniem pieniężnym (art. 805 § 2 pkt 1 k.c. i art. 822 § 1 k.c.). Poszkodowany o najmie pojazdu zastępczego podejmuje autonomiczną decyzję i dopiero po zakończeniu najmu kieruje żądanie do ubezpieczyciela o zwrot celowych i ekonomicznie uzasadnionych wydatków. Poszkodowany nie ma też obowiązku uzyskiwania i oczekiwania na uprzednią zgodę ubezpieczyciela na wynajem pojazdu zastępczego. Z kolei zakład ubezpieczeń jako profesjonalista może sugerować poszkodowanemu źródła wynajmu pojazdu zastępczego, oceniane przez siebie jako korzystne, co do jakości i ceny tej usługi.
Jednocześnie jednak w uzasadnieniu wskazano, iż nie wszystkie wydatki pozostające w związku przyczynowym z wypadkiem komunikacyjnym mogą być refundowane, istnieje bowiem obowiązek wierzyciela zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i art. 826 § 1 k.c.). Na dłużniku powinien w związku z tym ciążyć obowiązek zwrotu wydatków celowych i ekonomicznie uzasadnionych, pozwalających na wyeliminowanie negatywnych dla poszkodowanego następstw, niedających się wyeliminować w inny sposób, z zachowaniem rozsądnej proporcji między korzyścią wierzyciela a obciążeniem dłużnika. Nie jest celowe nadmierne rozszerzanie odpowiedzialności odszkodowawczej i w konsekwencji - gwarancyjnej ubezpieczyciela, co mogłoby prowadzić do odczuwalnego wzrostu składek ubezpieczeniowych.
Oś sporu w niniejszej sprawie stanowiły koszty związane z holowaniem uszkodzonego pojazdu poszkodowanego oraz pozostałe czynności z tym związane, m.in.. załadunek i rozładunek, dojazd. Ubezpieczyciel kwestionował wysokość tych wydatków, wskazując, że są one znacznie zawyżone.
Pozwany w decyzji odszkodowawczej z dnia 14 sierpnia 2023 r. skorygował koszty holowania, załadunku i rozładunku oraz dojazdu do pojazdu poszkodowanej przez powoda z kwoty 1 290,23 zł brutto do kwoty 270,60 zł brutto.
Poszkodowany co do zasady ma możliwość wyboru dowolnej oferty spośród takich, w których stawka znacząco nie przekracza cen rynkowych (oferowanych na rynku lokalnym) i braku obowiązku poszukiwania oferty najtańszej, jednakże zgodnie z dyspozycją art. 354 § 2 k.c., ciąży na nim obowiązek współpracy z ubezpieczycielem poprzez przeciwdziałanie zwiększeniu szkody i minimalizowanie jej skutków.
Ustalenia faktyczne odnośnie wysokości występujących na rynku lokalnym stawek, Sąd oparł przede wszystkim na opinii biegłego sądowego. Jak wskazał biegły D. D. zastosowanie powinna mieć stawka zryczałtowana. Zaś koszt ujęty przez powoda w pozycji użycie platformy hydraulicznej 30% wartości uznał za całkowicie niezasadny.
Z opinii biegłego wynika również, że firmy mające w swojej ofercie zryczałtowane stawki w kwotach 799,50 zł i 738,00 zł, są stawkami znacząco odbiegającymi od tych stosowanych przez inne firmy świadczących podobne usługi na rynku lokalnym, niemniej jednak biegły uwzględnił je w wyliczeniu średnich kosztów holowania (przy rozliczeniu ryczałtowym). W ocenie Sądu, stawki stosowane przez te firmy można uznać za wygórowane, gdyż w świetle materiału zgromadzonego w aktach sprawy, stawki stosowane przez te firmy są o ponad 30% wyższe niż średnie stawki na danym rynku lokalnym.
Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd uznał, że stawki zastosowane przez powoda za kilometr holowania odbiegają od średnich (jak i maksymalnych) cen rynku lokalnego, jak również kwota za załadunek/rozładunek odbiega znacząco od średnich cen na rynku usług powoda i stawki te, zdaniem Sądu są rażąco wygórowane. Tym samym doszło do naruszenia zasady minimalizacji szkody wyrażonej w treści art. 354 § 2 k.c. w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Z kolei, w przypadku stwierdzenia, że poszkodowany uchybił obowiązkowi minimalizacji szkody i doszło do zawarcia umowy po stawkach mieszczących się w górnych zawyżonych stawkach stosowanych przez firmy na rynku lokalnym, które są rażąco wygórowane, obowiązek odszkodowawczy strony pozwanej zmniejsza się. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia ekonomicznej zasadności kosztów, wyższych od tych zaproponowanych przez ubezpieczyciela, spoczywał na powodzie. Winien on również wykazać, w okolicznościach niniejszej sprawy - gdzie z opinii biegłego, którą Sąd podziela, wyraźnie wynika, że powód świadczy usługi w cenach zawyżonych do realiów rynkowych - że zastosowanie tej stawki przez powoda było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Temu obowiązkowi powód sprostał jedynie co do kwoty 285,40 zł. Powód nie przedłożył żadnego dokumentu, ani też nie wnioskował o przesłuchanie go w charakterze strony, bądź przesłuchanie poszkodowanego w charakterze świadka, by uzasadnić i udowodnić okoliczności z których wynikało, że wykonanie usługi holowania w rażąco zawyżonej stawce było ekonomicznie uzasadnione i celowe.
Ekonomicznie uzasadniony koszt holowania uszkodzonego pojazdu to kwota 556,00 zł brutto. Pozwany wypłacił natomiast na rzecz powoda kwotę 270,60 zł brutto.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie przepisów art. 436 § 1 k.c., art. 822 § 1 i 3 k.c. w zw. z art. 361 § 1 i 2 k.c., art. 363 § 1 i 2 k.c., zasądzono od pozwanego na rzecz powoda kwotę 285,40 zł ( 556,00 zł – 270,60 zł) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 22 sierpnia 2023 r. do dnia zapłaty.
Odsetki od odszkodowania należnego powodowi, Sąd zasądził na mocy art. 481 § 1 i 2 k.c. od dnia 22 sierpnia (...). bowiem od tej daty upłynął 30 - dniowy termin do spełnienia świadczenia od daty zgłoszenia szkody w tym przypadku przekazania faktury za holowanie pozwanemu.
W związku z powyższym powództwo podlegało uwzględnieniu w części (pkt I wyroku), a w pozostałej części roszczenie powoda należało oddalić.
Ponieważ powództwo zostało uwzględnione w części, o kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 100 k.p.c. Koszty strony powodowej wyniosły kwotę 387,00 zł i złożyły się na nią: 100,00 zł tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, 270,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda.
Koszty strony pozwanej to 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 775,96 zł tytułem wynagrodzenia biegłego, 17,00 zł tytułem kosztów opłaty od pełnomocnictwa i kwota 270,00 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika pozwanego.
Mając na uwadze, że powód wygrał sprawę w 28% to pozwanemu należał się zwrot kosztów procesu od powoda – po ich stosunkowym rozdzieleniu - w wysokości 656,97 zł, o czym orzeczono w pkt III wyroku.
Art. 98 § 1 1 k.p.c. stanowi, iż od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu należą się odsetki, w wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym je zasądzono, do dnia zapłaty. Jeżeli orzeczenie to jest prawomocne z chwilą wydania, odsetki należą się za czas po upływie tygodnia od dnia jego ogłoszenia do dnia zapłaty, a jeżeli orzeczenie takie podlega doręczeniu z urzędu - za czas po upływie tygodnia od dnia jego doręczenia zobowiązanemu do dnia zapłaty. O obowiązku zapłaty odsetek sąd orzeka z urzędu.
Podmiot udostępniający informację: Sąd Rejonowy w Dębicy
Osoba, która wytworzyła informację: sędzia Beata Kozik
Data wytworzenia informacji: